چهار طاقی بازه هور
از دوره پارتی این تفکر در معماری شکل گرفت که بناهای عبادی را به صورت چهار طاقی می ساختند چهار طاقی ها بنایی چهار ضلعی هستند که گنبدی برروی ان قرار دارد
وجه تسمیه:
بازه هور از دو کلمه بازه به معنای محلی دره و هور به معنای آفتاب، خور، خورشید میباشد در نتیجه کلمات بازه هور در کنار هم به معنای دره خورشید میباشند و اشاره ای به محل استقرار چهار طاقی دارد ضمنا در غرب روستای رباط سفید روستای دیگری نیز با همین نام بازه هور وجود دارد
قدمت:
بنا مربوط به دوره ساسانی و به قرن سوم میلادی تعلق داشته است
کاربری بنا:
کاربری این بنا به گفته برخی اتشگاه بوده است و به نام اتشکده بازه هور ان را میشناسند ولی برخی پژوهشگران ان را در زمره چهارطاقی های گاه شماری و محاسبه نجومی در معماری ایران باستان میدانند و برخی نیز مانند اندره گدار علاوه بر این که ان را بنایی مذهبی نمیداند این بنا را به عنوان یکی از ملحقات دو بنای قلعه دختر و قلعه پسر که بر گردنه کوه مجاور قرار دارند به شمار می اورد
ثبت ملی:
بنای تاریخی بازه هور در تاریخ 1310/06/24 ثبت ملی شده است
مشخصات:
- چهار طاقی بازه هور بنایی چهار ضلعی میباشد که گنبدی بر روی ان استوار شده است
- چهار ستون در چهار گوشه ها شکل مربع را میسازند و بوسیله چهار قوس در چهار جهت اصلی نمایان شده است
- ضلع سمت شمالی این چهار طاقی پوشانده شده است و در واقع از سه سمت باز میباشد
- چهار طاقی بازه هور در گذشته به عناصر معماری دیگری نیز در ضلع شرقی متصل بوده است
هندسه بنا:
بنایی چهار ضلعی که گنبدی بر روی ان استوار شده است
مصالح:
این بنا با مصالح سنگ و ساروج ساخته شده است
ادرس:
بنای بازه هور در 75 کیلومتری شهر مشهد و به فاصله یک کیلومتری جنوب خانه های روستای رباط سفید در راه روستای اسداباد و در ابتدای دره ای به نام دره خورشید (بازه هور) واقع شده است
منابع:
ا):اندره گدار،یداگدار،ماکسیم سیرو،”اثار ایران”
2):معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری مشهد،”مشهد”
3):علی اکبر دهخدا،”لغت نامه دهخدا”
4):مجتبی لطفی،”عکاس و پژوهشگر”