ابو جعفر نصیر الدین محمد بن محمد بن حسن معروف به خواجه نصیر الدین طوسی و ملقب به استاد البشر در بامداد شنبه یازدهم جمادی الاول سال 597 قمری درطوس بدنیا امد مقدمات علوم و ادبیات را در کودکی فرا گرفت و در نوجوانی و جوانی نزد استادان عصر پزشکی،فلسفه،ریاضیات،تفسیر،منطق،فقه و نجوم را اموخت پس از حمله مغول خواجه از خراسان گریخت و به دعوت اسماعیلیان به نزد انها در قهستان رفت در 654 ق خور شاه پادشاه اسماعیلیان تسلیم هلاکو شد و حکومت 171 ساله اسماعیلیان به اخر رسید خواجه به نزد هلاکو رفت و نزد او تقرب یافت خواجه نصیر برای جلب و جذب خان مغول از تلاش های علمی برای استدلال استفاده میکرد یکی از این تلاش ها قانع ساختن هلاکو برای احداث رصد خانه مراغه بود خواجه بیش از پنجاه اثر به زبان عربی و بیش از چهل اثر به زبان فارسی تصنیف و تالیف کرده است خواجه نصیر الدین سرانجام در غروب دوشنبه هجدهم ذوالحجه 672 ق پس از 75 سال زندگی وفات یافت و بنا به وصیت خودش در نزدیکی آستان امام هفتم شیعیان در کاظمین به خاک سپرده شد خواجه با نگاشتن اوصاف الاشراف و مقامات العارفین مقام خود را بعنوان یک عارف تثبیت کرده است خواجه در حکمت پیرو حکمای مشأ و فلسفه اش در میان حکمای اسلامی تابع فلسفه ابو علی سینا است ولی با این حال وی حکیمی متکلم است دو اثر تجرید المنطق به عربی و اساس الاقتباس به فارسی مهم ترین اثار منطقی علمای اسلام از نوشته های وی هستند ایشان در کتاب تذکره ایراداتی بر بطلیموس وارد کرده است و خاطر نشان میکند که به رغم اعتقاد شدید قدما به کروی بودن افلاک و واقع شدن زمین در مرکز دوایر فلکی در دستگاه بطلیموسی زمین در مزکز قرار ندارد بلکه انحرافی از مرکز دارد ارمسترانگ در سال 1968 بعد از فرود در ماه لوحه ای را در ان نصب کرد که نام دانشمندان موثر در رساندن انسان به ماه در ان درج شده است از جمله نام ها خواجه نصیر الدین طوسی است اثار مهم خواجه در رشته ریاضیات تحریر اقلیدس،کتاب الشکل القطاع است خواجه سعادت ادمی را در سه جنس میداند نفسانی،بدنی و مدنی از جمله کتاب های گران بهای او تنسخ نامه میباشد که جواهر نامه نیز گفته میشود که در مورد طب است کنز التحف یا مقاله ای در موسیقی از دیگر اثار اوست اثار بزرگی مانند اخلاق ناصری،اوصاف الاشراف،اساس الاقتباس در نثر از نوشته های خواجه میباشد خواجه نصیر از نقادان دقیق در پهنه ادب و شعراست و کتاب معیار الشعرا یا عروض فارسی را نوشته است خواجه نصیر مردی ازاد اندیش،کریم،بی تعصب و دورنگر بوده است بخش اعظم اشعار به جا مانده از خواجه  پیرامون مسائلی از قبیل نجوم و اوضاع کواکب و نقش انها در سرنوشت بشر است مجموع اشعاری که از خواجه در منابع مختلف امده است قریب به 700 بیت است

منبع:

طوسی،خواجه نصیر الدین”شعر و شاعری در آثار خواجه نصیر الدین طوسی “به کوشش معظمه اقبالی