مشهد>میراث ماندگار>لباس محلی
لباس سنتی:
لباس محلی نماد و هویت مردم یک منطقه میباشد
از عوامل تاثیر گذار در شکل و فرم پوشاک محلی میتوان جنسیت، شرایط جغرافیایی،سن،موقعیت اجتماعی،شرایط تاریخی و اعتقادات را عنوان کرد
لباس مردان ایرانی دوره قاجار :
لباس مردان ایرانی دوره قاجار :
- قبا: لباس های بلندی که معمولا تا زیر کمر بسیار تنگ و چسبان است از کمر به پایین کمی عریض تر و تا پاشنه کشیده میشود
- نیم تنه:لباسی که زیر قبا میپوشند و جلوی ان باز است و لبه های ان روی هم می افتد
- پیراهن :از پارچه حریر به رنگ های گوناگون کوتاه و بدون یقه
- شلوار: بسیار گشاد دارای کمری از کش قیطان که گرهی به قیطان مزبور میزنند و زیر پیراهن قرار داده میشود
- شال کمر:شالهای رنگی که بر کمر بسته میشدند
- پوستین: بالا پوش گشادی برای فصل سرما که از پوست گوسفندان تهیه میشود
توضیح: شال کمر نشان دهنده مقام اجتماعی افراد بوده است مردم عادی شال پشمی و یا پنبه ای و نجبا و ثروتمندان شال کشمیر بر کمر می بستند
لباس محلی مردم شهر مشهد:
مشهد در گذشته به دلیل ساکن بودن اقوام مختلف دارای تنوع در لباس بوده است ولی میتوان دستار را نشانه ی پوشش مردم شهر مشهد تا قبل از دوره پهلوی دانست دستار در اصل ویژه مردم خراسان بوده است دستار ها در رنگ های مختلفی بوده اند که رنگ هر دستار مشخصه طبقه خاصی از افراد بود عامه مردم دستار سفید و کرکی می بستند. ویژگی های لباس مردم شهر مشهد را برخی سیاحانی که به این شهر امده اند در خاطرات خود اوردند مانند اقای دومرگان باستان شناس فرانسوی که شهر مشهد را چنین وصف میکند (مشهد شهری هزار و یک رنگ در دنیای هزار و یک شب است)
به صورت کلی پوشاک قدیم شهر مشهد را میتوان به چهار بخش تقسیم کرد
- پوشاک کردهای ساکن خراسان
- پوشاک مهاجرین از نواحی مرزی خراسان مثل تربت جام،تایباد،
- پوشاک دیگر مهاجرین ساکن مانند ترکمن ها،بلوچ ها،عربها،افغانها
- پوشاک مهاجرین از شهرهای نیشابور،تربت حیدریه،سبزوار،کاشمر،قاین و گناباد
پوشاک کنونی :
با تغییر پوشاک ایرانیان در دوره پهلوی اول به مرور لباس و پوشاک مردم شهر مشهد نیز به سبک امروزی تغییر پیدا میکند و این تغییر در سبک زندگی و لباس را میتوان در نقاشی ای تاریخی که بر روی سقف حمام مهدی قلی بیگ کشیده شده است دید
نتیجه:
به نظرم برای شهری تاریخی که قطب پوشاک شرق کشور نیز میباشد نیاز است لباسی با تم سنتی داشته باشد و اداره میراث فرهنگی که متولی امر است میتواند از طراحان خوش ذوق و خلاق لباس بهره گیرد تا با الهام گرفتن از لباس سنتی شهر مشهد لباسی مناسب را برای این شهر طراحی و به عنوان لباس سنتی معرفی نمایند
منابع:
1-مجتبی لطفی،”عکاس و پژوهشگر”
2-محمود رضا برازش،”مشهد”
3-بهروز طاهرنیا،”مشهد از نگاه سیاحان”
4-سرهنگ گاسپار دروویل،”سفرنامه دروویل”
5-علی رضا رضوانی،”در جستجوی هویت شهری وزارت مسکن و شهرسازی”
برای اشنایی بیشتر با بازار های شهر مشهد
مجتبی لطفی